WROCŁAW
Klasztor i zakład dla dziewcząt moralnie zaniedbanych przy zbiegu ulic Janiszewskiego i Ludwisarskiej we Wrocławiu od 1890 roku był własnością Zgromadzenia Sióstr Dobrego Pasterza z Angers (Francja), który prowadziły siostry narodowości niemieckiej. W budynkach klasztoru zamieszkiwało 200 sióstr, a zakład mógł pomieścić 500 dziewcząt. W czasie działań wojennych w 1945 roku znaczna część zabudowań uległa zniszczeniu: w dość dobrym stanie pozostał tylko jeden budynek mieszkalny zakładu, kościół zakonny pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa (który z czasem przejęli księża salezjanie), obszerna pralnia oraz ogród owocowo-warzywny.
Po zakończeniu działań II wojny światowej z powodu przesunięcia zachodniej granicy Polski, siostry i wychowanki niemieckiego pochodzenia zamierzały wkrótce wyjechać do Niemiec. W tej sytuacji referent do spraw zakonnych w kurii wrocławskiej ks. Jan Terlaga chciał, aby klasztor przejęły siostry z Polski, które również zajmują się moralnie zaniedbanymi dziewczętami. Po przeprowadzeniu przez nasze Zgromadzenie wizji lokalnej ofiarowanego obiektu, administrator apostolski diecezji ks. Karol Milik polecił siostrom wprowadzenie się do wrocławskiego klasztoru przy ul. Ludwisarskiej (obecnie Plac Grunwaldzki 3a) i rozpoczęcie pracy apostolskiej. W dniu 16 listopada 1946 roku Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia zawarło umowę ze Zgromadzeniem Dobrego Pasterza, na mocy którego przejęło w zarząd powierniczy klasztor, kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa i majątek rolny w Wojszycach. Druga umowa z księżmi salezjanami regulowała udostępnienie kościoła dla potrzeb parafii św. Piotra Kanizjusza, której kościół był zniszczony. Niemieckie siostry wyjechały dopiero 18 kwietnia 1947 roku.
Wkrótce po podpisaniu umowy przyjechało do Wrocławia kilka sióstr z m. Ireną Krzyżanowską jako przełożoną. Niemal natychmiast siostry zaczęły przyjmować do zakładu polskie dziewczęta, często repatriantki zza Bugu, które popadły w konflikt z prawem. W sytuacji krytycznej zgłaszały się same albo kierowane były przez władze wojewódzkie, tak zwany resort opieki społecznej. Trafiały do zakładu jako chore wenerycznie, ciężarne lub zagrożone moralnie. W sierpniu 1947 roku było już ok. 100 wychowanek, 16 sióstr, a w następnych latach było ich już 30. Pewna część pomieszczeń przeznaczona została dla młodych, samotnych matek. W latach 1947–1950 siostry uratowały życie ok. 200 dzieciom, a ich matki skłoniły przez oddziaływanie wychowawcze do godziwego życia i uczciwej pracy. W 1949 roku przełożona m. Irena Krzyżanowska podjęła próbę zorganizowania w klasztorze grupy oblatek na wzór istniejących przy klasztorze niemieckim.
Klasztor i zakład utrzymywał się z pralni (czynnej do 1960 roku), ogrodu, który w niedługim czasie został zabrany pod budowę politechniki, i gospodarstwa rolnego w Wojszycach, gdzie na stałe mieszkały 4 siostry i ok. 15 wychowanek. W 1953 roku gospodarstwo rolne przejęło wrocławskie Seminarium Duchowne.
W 1950 roku władze państwowe powzięły plan budowy politechniki na terenie przylegającym do zakładu. Zaczęto więc stopniowo dążyć do likwidacji ogrodu i zakładu poprzez zaprzestanie kierowania dziewcząt i wstrzymanie dotacji na ich utrzymanie. Wkrótce ustała współpraca z władzami wojewódzkimi (resort opieki społecznej). W 1952 roku siostry nawiązały współpracę ze zrzeszeniem Caritas i na nowo zorganizowały zakład, uznany przez władze państwowe. Od tego też roku zakład wielokrotnie zmieniał swój profil. I tak w 1953 roku i w latach następnych kierowano do niego dziewczęta, których znaczną część stanowiły opóźnione w rozwoju umysłowym. Od 1963 roku Kuratorium Oświaty kierowało wyłącznie dziewczęta umysłowo upośledzone w stopniu umiarkowanym i znacznym. Dla nich otwarto Szkołę Życia. Następnie od 1969 roku do zakładu kierowane były młodsze dziewczęta, które mogły korzystać z nauczania w szkole specjalnej w zakresie klas I–III. Od 1972 roku w zakładzie wychowawczym przebywały dziewczęta o opóźnionym rozwoju umysłowym. W domu rozwinięto także pracę apostolską, tworząc internat dla dziewcząt zamieszkałych poza Wrocławiem. Na prośbę Kurii w 1977 roku został otwarty formalnie Punkt opieki nad samotną matką współpracujący z Poradnictwem Rodzinnym archidiecezji.
Towarzystwo Salezjańskie, które planowało otworzyć Inspekto-
rat Wrocławski przy kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa, zwróciło się do naszego Zgromadzenia z propozycją wybudowania w stanie surowym budynku na cele Domu Samotnej Matki w zamian za odstąpienie działki i budynku zamieszkałego przez siostry. I tak, po porozumieniu obu stron, doszło do podpisania umowy. W 1993 roku otwarto nowy budynek przeznaczony na prowadzenie działalności apostolskiej z samotnymi matkami. Siostry podjęły także zadanie głoszenia orędzia Miłosierdzia, udzielając się w radiu Rodzina Wrocław, wyjeżdżając do parafii czy organizując z udziałem wiernych comiesięczne nabożeństwa ku czci Miłosierdzia Bożego.
Na początku 2009 roku z powodu wygaśnięcia umowy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej zawieszono działalność Domu Samotnej Matki, a rozpoczęto odpowiednie starania zmierzające do otwarcia Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego dla dziewcząt trudnych. Zgodę od władz państwowych na prowadzenie tej działalności otrzymały siostry 6 sierpnia 2009 roku. W sierpniu 2012 roku zakończył działalność Specjalny Ośrodek Wychowawczy, a wzrosła liczba dziewcząt w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym.
Plac Grunwaldzki 3a
50-377 Wrocław
- (71) 328 65 78; 328 11 24
- zmbm.wroclaw@faustyna.pl
Województwo dolnośląskie
Archidiecezja wrocławska
Data powstania domu:
16 listopada 1946.
Kaplica: przy parafii Najświętszego Serca Jezusowego (księża salezjanie).
Apostolat: Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy dla dziewcząt.
Właściciel budynków: ZSMBM.
Liczba sióstr: 20 + 3 siostry oblatki.
Liczba podopiecznych: 36 dziewcząt.
Przełożone:
- Irena Krzyżanowska (1946–1952)
- Pelagia Chabowska (1952–1955)
- Rita Ruchlewicz (1955–1958)
- Bożena Pniewska (1958–1964)
- Zdzisława Popiel (1964–1973)
- Zbigniewa Szperkowska (1973–1974)
- Małgorzata Pilawska (1974–1981)
- Serafia Sałacińska (1981–1987)
- Cecylia Otulakowska (1987–1996)
- Magdalena Jońca (1996–1999)
- Loyola Czermak (1999–2008)
- Amabilis Olejniczak (2008–…)
