Każde powołanie ma charakter osobowy. Jak mówi samo słowo – chodzi o relacje pomiędzy Tym, który woła, i tym, do którego skierowane jest wezwanie. Tym, który woła jest sam Bóg, a adresatem Jego wezwania jest konkretny człowiek, który w sposób wolny może odpowiedzieć na wezwanie Boga, przyjmując dar powołania lub go odrzucając. Powołanie jest więc osobową relacją pomiędzy Bogiem i człowiekiem.
U podstaw rozeznawania Bożego powołania leży uznanie podstawowej prawdy o miłości miłosiernej Boga wobec człowieka, stworzonego na Jego obraz i podobieństwo. Bóg nie tylko z miłości stworzył człowieka (dając każdemu duszę nieśmiertelną), ale także – jak dobry Ojciec – wybrał dla niego najlepszą drogę do osiągnięcia szczęścia i celu życia, jakim jest zjednoczenie z Nim w miłości. Jedną z tych dróg jest życie zakonne dla tych, którzy są na nią wezwani.
Głos powołania rozpoznajemy najpierw w sanktuarium swej duszy, gdzie w cichych natchnieniach przemawia Bóg. Na modlitwie, pytając o Jego wolę co do zasadniczego kierunku życia, oczekujemy na Jego odpowiedź. Badamy również swoje pragnienia, fascynacje i uzdolnienia, bo one też w jakiś sposób wskazują na nasze powołanie, gdyż stanowią pewne uposażenie, które uzdalnia do kroczenia drogą konkretnego powołania.
W procesie rozeznawania powołania powinniśmy korzystać z doświadczenia i wiedzy zaufanych osób (kapłanów, rodziców, osób konsekrowanych…), a także umiejętnie czytać „znaki czasu”, które pojawiają się w naszej rzeczywistości, a na które nie mamy wpływu, np. poważna choroba jest znakiem, że nie mamy powołania do danego zgromadzenia, gdyż nie jesteśmy w stanie wypełnić obowiązków, jakie związane są z tym powołaniem.
Autentyczność powołania ostatecznie potwierdza Kościół poprzez przełożonych, wychowawców i wspólnoty zakonne. W tym rozeznawaniu bierze się pod uwagę: motywację, pełną wolność (wewnętrzną i zewnętrzną), dojrzałość i odpowiednie zdolności właściwe dla życia konsekrowanego i charyzmatu zgromadzenia.
Odkrycie życiowego powołania, to zarazem odkrycie charyzmatu, który wyznacza zadania apostolskie i koloryt duchowości.
