6 marca 1996 roku, metropolita krakowski Franciszek kard. Macharski, na prośbę przełożonej generalnej Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia m. Pauliny Słomki, erygował Stowarzyszenie Apostołów Bożego Miłosierdzia „Faustinum” z siedzibą w sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Krakowie-Łagiewnikach. Stowarzyszenie ma kościelną i cywilną osobowość prawną. Swą działalność prowadzi w diecezji krakowskiej, a za zgodą biskupów ordynariuszy także w innych diecezjach w Polsce i poza granicami kraju. Zrzesza ono kapłanów, osoby konsekrowane i wiernych świeckich z całego świata, którzy pragną włączyć się w dzieło głoszenia światu orędzia Miłosierdzia poprzez świadectwo życia, czyny, słowa i modlitwę pod kierunkiem Zgromadzenia, do którego należała Apostołka Bożego Miłosierdzia św. Siostra Faustyna, i pod duchową opieką kapłanów Towarzystwa Jezusowego. Zasadniczym zadaniem stowarzyszenia „Faustinum” jest programowa formacja apostołów Bożego Miłosierdzia, którą prowadzi w kilku językach.
Od dawna ludzie kierowali prośby pod adresem Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia, aby utworzyć III zakon, apostolstwo Siostry Faustyny czy księgę wpisów dla czcicieli Bożego Miłosierdzia. Mieli oni pragnienie, aby w jakiś sposób związać się z Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Krakowie-Łagiewnikach i ze Zgromadzeniem, do którego należała św. Siostra Faustyna. Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia przez wiele lat nie podejmowało żadnych działań zewnętrznych, ale badało, jaka jest wola Boża w tej sprawie, czego Pan Bóg oczekuje? Rozeznawaniu i badaniom nad dziedzictwem św. Siostry Faustyny towarzyszyła intensywna modlitwa.
W końcu przyszedł moment przełomowy: Zgromadzenie odczytując posłannictwo Siostry Faustyny w kontekście swego charyzmatu uznało jej przeogromny wkład w swą duchowość i misję apostolską, w wyniku czego przyznało jej tytuł duchowej współzałożycielki. Było to 25 sierpnia 1995 roku, a więc w 90. rocznicę urodzin Apostołki Bożego Miłosierdzia. Od tego czasu Siostra Faustyna nie jest w Zgromadzeniu jedną z szeregowych sióstr, ale została postawiona w rzędzie założycielek, co zupełnie zmienia jej pozycję. Jako duchowa współzałożycielka Zgromadzenia jest zarazem fundatorką tego dzieła, któremu na imię „Faustinum”. Dzięki niemu osoby spoza Zgromadzenia mogą się włączyć w jego duchowość i misję apostolską.
Następnym bardzo konkretnym znakiem był list metropolity krakowskiego Franciszka kard. Macharskiego wystosowany do Zgromadzenia właśnie z okazji 90. urodzin św. Siostry Faustyny, w którym wzywa on Zgromadzenie do podjęcia kroków zmierzających do utworzenia jakiegoś stowarzyszenia czy innej organizacji, która dałaby możliwość osobom spoza Zgromadzenia włączenia się w realizację posłannictwa św. Siostry Faustyny pod jego kierunkiem. Ten list Pasterza Kościoła Krakowskiego został przyjęty w duchu wiary, a więc jako wyraźny znak woli Bożej zobowiązujący Zgromadzenie do podjęcia konkretnych działań zewnętrznych, które miałyby na celu założenie jakiejś wspólnoty, organizacji czy stowarzyszenia.
Wkrótce „na kolanach” przystąpiono do prac nad statutem. Nie chodziło bowiem o utworzenie jakiejś organizacji czy stowarzyszenia według istniejących wzorców, ale o odczytanie – tym razem w szczegółach – kształtu tego stowarzyszenia. I stała się rzecz zdumiewająca. Po napisaniu statutu, wielu konsultacjach i erygowaniu Stowarzyszenia Apostołów Bożego Miłosierdzia „Faustinum” 6 marca 1996 roku – Ojciec Święty Jan Paweł II 25 marca, a więc niecałe 3 tygodnie później wydał adhortację apostolską dla osób konsekrowanych pt. „Vita consecrata”. Zbieżność idei, myśli, zadań, ustawienia relacji między osobami konsekrowanymi i świeckimi w statucie stowarzyszenia „Faustinum” i w „Vita consecrata” jest tak duża, że nie znając dat moglibyśmy powiedzieć, że statut stowarzyszenia „Faustinum” jest wypełnieniem założeń zawartych w tej adhortacji. Ojciec Święty mówi w niej, że dzisiaj dość liczne instytuty, często pod wpływem nowych okoliczności, dochodzą do przekonania, że ludzie świeccy mogą mieć udział w ich charyzmacie. Są oni zatem zapraszani do głębszego uczestnictwa w duchowości i misji danego instytutu (VC 54). To Duch Święty, który udziela charyzmatu danej rodzinie zakonnej, każdej siostrze danego zgromadzenia, udziela go także osobom, które mają w tym charyzmacie uczestniczyć, a są poza zgromadzeniem. Właśnie to obdarowanie ma miejsce w stowarzyszeniu „Faustinum”, szczególnie w przypadku członków. Są to osoby powołane przez Boga do uczestnictwa w tej duchowości i misji, jaką żyje Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia i którą ukazuje św. Siostra Faustyna.
Co wyróżnia stowarzyszenie „Faustinum” spośród innych stowarzyszeń czy wspólnot apostołów Bożego Miłosierdzia?
- „Faustinum” podejmuje posłannictwo św. Siostry Faustyny w „czystej” postaci, bez żadnych domieszek. Wiadomo, że posłannictwo Siostry Faustyny podejmują np. inne zgromadzenia zakonne: marianie czy pallotyni, ale oni do swojego charyzmatu, tzn. do swojej duchowości i misji apostolskiej, dołączają zadanie głoszenia orędzia Miłosierdzia czy wypraszania miłosierdzia dla świata. W stowarzyszeniu „Faustinum” duchowość i misja apostolska jest taka, jak u św. Siostry Faustyny.
- „Faustinum” jest stowarzyszeniem kościelnym, publicznym, posiadającym osobowość prawną. „Kodeks Prawa Kanonicznego” mówi także o stowarzyszeniach prywatnych, zatwierdzonych przez Kościół, ale nie posiadających kościelnej osobowości prawnej. „Faustinum” jest stowarzyszeniem publicznym, posiadającym kościelną osobowość prawną, działającym nie tylko przy klasztorach Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia, ale także w strukturach Kościoła (parafie, diecezje). Metropolita Krakowski zatwierdza cały Zarząd Stowarzyszenia. Działalność programowa „Faustinum” jest prowadzona w łączności z Pasterzami Kościoła Krakowskiego.
- Stowarzyszenie „Faustinum” posiada także cywilną osobowość prawną, po rejestracji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i opublikowaniu decyzji w „Dzienniku Ustaw” z 19 maja 2000 roku, nr 40, poz. 472.
- „Faustinum” podejmuje wszystkie zadania Apostolskiego Ruchu Bożego Miłosierdzia, który wyrasta z charyzmatu św. Siostry Faustyny i jest tym nowym „zgromadzeniem”, które na polecenie Jezusa miała założyć. Jego celem jest więc uobecnianie w świecie miłosiernej miłości Boga do człowieka poprzez świadectwo życia w duchu zaufania Bogu (pełnienie Jego woli) i czynnej miłości bliźniego, poprzez dzieła miłosierdzia, słowa i modlitwę. W sposób szczególny „Faustinum” koncentruje się na formacji duchowej i apostolskiej, bo tylko wówczas wspomniane wyżej zadania mogą być dobrze i owocnie wykonywane.
- Nietypowy jest również sposób zarządzania Stowarzyszeniem. Zwykle w stowarzyszeniach władzą naczelną jest walny zjazd delegatów, a or- ganem wykonawczym jest zarząd. Tutaj jest odwrotnie: najwyższą władzą jest Zarząd, a organem doradczym – Walny Zjazd Delegatów. Taki sposób zarządzania podyktowany jest specyficznym charakterem Stowarzyszenia, którego członkowie uczestniczą w duchowości i misji apostolskiej Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia. Dlatego decydującą rolę w „Faustinum” odgrywają siostry, które starają się wprowadzić osoby spoza Zgromadzenia w jego duchowość i misję apostolską.
- „Faustinum”, ponieważ ma kościelną osobowość prawną, może swoje wspólnoty erygować przy parafiach, nie tylko przy domach Zgromadzenia. Inaczej mówiąc, Stowarzyszenie funkcjonuje w strukturach organizacyjnych Kościoła. Aby jednak przy parafii można erygować oficjalną wspólnotę „Faustinum” musi być przynajmniej 10 członków (nie wolontariuszy), warunki do prowadzenia formacji, zgoda biskupa ordynariusza diecezji oraz prośba proboszcza danej parafii. Nim zostanie erygowana oficjalna wspólnota „Faustinum” w parafii, wpierw działa wspólnota formacyjna, którą prowadzi według programu obowiązującego w „Faustinum” odpowiedzialny za nią kapłan.
Do Stowarzyszenia należą kapłani, osoby konsekrowane i wierni świeccy najpierw jako wolontariusze, a następnie jako członkowie, którzy po ukończeniu podstawowej formacji mogą składać przyrzeczenia oddania się i służby Bożemu Miłosierdziu.
Organem prasowym stowarzyszenia „Faustinum” jest kwartalnik „Orędzie Miłosierdzia”, który służy sprawie formacji apostołów Bożego Miłosierdzia i pełni rolę łącznika w tej wielkiej wspólnocie ludzi wrażliwych na tajemnicę Bożego miłosierdzia, którzy chcą odbić ją we własnym sercu i czynie.